دی‌ماه سال ۱۴۰۰ بود که برای اولین بار یکی از مسئولان سازمان صداوسیما مدعی شد درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی در سال ۹۹ به صورت کامل به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز شده است. وی همچنین اعلام کرد در سال ۱۴۰۰ نیز بخشی از درآمدهایی که بابت این موضوع پیش بینی و وصول شده، به حساب خزانه پرداخت شده است.

مصطفی محمدی، رییس مرکز طرح، برنامه و بودجه سازمان صدا و سیما در رابطه با آخرین وضعیت پرداخت درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی به ردیف درآمدی شماره ۱۴۰۱۸۴ نزد خزانه‌داری کل‌ کشور گفته بود: در بودجه سال ۹۹ و ۱۴۰۰ بخشی به نام حق پخش داشتیم؛ در بودجه سال گذشته عددی که توسط دولت و مجلس شورای اسلامی تکلیف شده بود به صورت کامل توسط سازمان صدا و سیما پرداخت شده و در سال ۱۴۰۰ نیز بخشی از درآمدهایی که بابت این موضوع پیش بینی و وصول شده، به حساب خزانه پرداخت شده است.

وی همچنین گفته بود: طبق اطلاع در سال ۹۹، بخشی از این منبع درامدی باید توسط وزارت ورزش و جوانان تامین می شد که در دولت قبل هیچ عددی تامین نشد و در دولت جدید و سال ۱۴۰۰ نیز هنوز اطلاع دقیقی از این مورد نداریم. سازمان صدا و سیما به تمام تکالیف قانونی خود در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ عمل کرده است.

این درحالی است که دی‌ماه سال گذشته یک مقام مسئول در وزارت ورزش و جوانان در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد وزارت ورزش و جوانان از محل حق پخش درآمدی ندارد که به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز کند و با استناد بند (پ) ماده (۹۲) قانون برنامه ششم توسعه، صداوسیما باید درآمدهایی که از محل حق پخش تلویزیونی به دست می‌آورد را به نسبت ۳۰ به ۷۰ به حساب خزانه واریز کند.

او همچنین گفته بود در سال جاری سازمان صداوسیما طی دو مرحله پولی را به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز کرده اما سازمان برنامه هنوز تخصیصی نداده است. در مرحله اول ۲۵ میلیارد تومان واریز شده که ۳۰ درصد معادل ۷.۵ میلیارد تومان آن سهم وزارت ورزش و جوانان است و طبق آخرین اطلاعات حدود ۱۲ میلیارد تومان دیگر نیز در مرحله دوم واریز شده است اما هنوز اطلاع دقیقی در رابطه با واریزی دوم نداریم. این مقام مسئول در وزارت ورزش و جوانان با اشاره به اینکه در سال ۹۹ هیچ پولی از محل درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی به حساب خزانه داری کل کشور واریز نشده است، تصریح کرد: در سال ۹۹ هیچ مبلغی به وزارت ورزش و جوانان پرداخت نشده و پرونده سال ۹۹ بسته شد و هیچ مبلغی را واریز نکردند.

پیش از آن نیز بر اساس اعلام ژاله فرامرزیان، معاون سابق توسعه مدیریت و منابع وزارت ورزش و جوانان، علی‌رغم اینکه سازمان صداو سیما در سال ۹۹ مکلف به واریز درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی نزد خزانه‌داری کل‌ کشور بود اما ریالی از مبلغ تعیین شده را واریز نکرد و با توجه به اتمام سال، پرونده این پرداخت به وزارت ورزش و جوانان بسته شد.

سوال‌های بیشمار و بی‌پاسخ در مورد حق‌پخش!

در رابطه با حق پخش مسابقات ورزشی دو سال بعد از الزام قانون بودجه به پرداخت درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی، سوال‌های پر شمار و بدون پاسخ زیادی مطرح است و هیچ فرد و بخشی حاضر به شفاف‌سازی در این زمینه نیست و در این بین رشته‌های مختلف ورزشی قربانیان اصلی این ابهامات هستند و مشخص نیست چه زمانی در این راستا شاهد پاسخ‌گویی مسئولان ذی‌ربط خواهیم بود.

سازمان صداوسیما مدعی است درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به حساب خزانه خزانه‌داری کل کشور واریز کرده و وزارت ورزش هم در آخرین اظهارات مسئولانش اعلام کرده بود که سازمان صداوسیما مبالغی را به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز کرده اما سازمان برنامه تخصیصی انجام نداده است.

بنابراین با گذشت دو سال از قانونی شدن مقوله حق‌پخش مسابقات ورزشی و الزام سازمان صداوسیما به پرداخت درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی نه به طور دقیق مشخص است که صداوسیما چه میزان پرداختی داشته، نه مشخص است وزارت ورزش و جوانان چه میزان از این مطالبات را دریافت کرده و نه میزان پرداختی به فدراسیون‌های ورزشی مرتبط مشخص است!

در تمامی کشورهای توسعه یافته در حوزه ورزش، درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد برای باشگاه‌های ورزشی به شمار می‌رود اما در ایران تا کنون در این رابطه کماکان با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم و گویا قرار است همه چیز به صورت غیرشفاف دنبال شود. علاوه بر این پرسش دیگری که وجود دارد مربوط به سهم فدراسیون‌ها یا همان رشته‌های ورزشی مختلف است، اینکه مبنای تقسیم بندی صورت گرفته چیست و به هر یک از فدراسیون ها چه میزان تخصیص می‌یابد؟ به طور مثال سهم فوتبال، کشتی، بسکتبال، والیبال و سایر رشته های ورزشی از این درآمدها چگونه تقسیم بندی می شود؟ مسئله ای که تا کنون در ارتباط با آن شفاف سازی صورت نگرفته است و مشخص نیست نحوه توزیع درآمدها چگونه خواهد بود.

حق‌پخش از ابتدای قانونی شدن تاکنون

اولین بار، بر اساس قانون بودجه سال ۱۳۹۹ مشخص شد که به استناد بند (پ) ماده (۹۲) قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف هستند درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به ردیف درآمدی شماره ۱۴۰۱۸۴ نزد خزانه‌داری کل‌ کشور واریز کنند. وجوه واریزی از محل ردیف ۴۹-۵۳۰۰۰۰ مندرج در جدول شماره (۹) این قانون به نسبت ۳۰ درصد در اختیار وزارت ورزش و جوانان (برای کمک به فدراسیون‌های مربوطه) و ۷۰ درصد در اختیار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد. در این قانون، همچنین درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی موضوع بند (پ) ماده ۹۲ قانون برنامه ششم توسعه در ردیف ملی ۵۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که بر این اساس سهم سازمان صداوسیما ۳۵ و سهم وزارت ورزش ۱۵ میلیارد تومان تعیین شد.

۱۴۰۰ و ۱۴۰۱

همچنین بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰، درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد شد که باید به نسبت ۳۰ به ۷۰ بین وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیما تقسیم می‌شد، بنابراین سهم وزارت ورزش و جوانان از سهم تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی که ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد شد بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ معادل ۳۰ درصد بود که برابر ۴۵ میلیارد تومان می شد و مطابق قانون بودجه، در سال ۱۴۰۰ صداوسیما باید این مبلغ را به ورزش ایران پرداخت کند.

بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی ۳۱۵ میلیارد تومان برآورد شد که باید به نسبت ۳۰ به ۷۰ بین وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیما تقسیم شود و نسبت به عدد ۱۵۰ میلیارد تومانی در قانون بودجه ۱۴۰۰، ‌ رشد ۲.۱ برابری را نشان می‌دهد. در نهایت نیز نمایندگان مجلس، صداوسیما را به پرداخت حق پخش مسابقات ورزشی مکلف کردند.

براساس بند ط تبصره ۹؛ به استناد بند (پ) ماده (۹۲) قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به ردیف درآمدی شماره ۱۴۰۱۸۴ نزد خزانه‌داری کل‌ کشور واریز کنند که در نهایت مجلس و در ادامه بررسی بخش های هزینه ای لایحه بودجه ۱۴۰۱، بند ط تبصره ۹ را تصویب و در بخش هزینه‌ای مصوب کرد که وجوه واریزی از محل ردیف ۴۷-۵۳۰۰۰۰ مندرج در جدول شماره (۹) این قانون به نسبت سی‌درصد (۳۰ درصد) در اختیار وزارت ورزش و جوانان (برای کمک به فدراسیون‌های مربوط) و هفتاد درصد (۷۰ درصد) در اختیار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد.

بر اساس قانون بودجه درآمد حاصل از تبلیغات ناشی از پخش مسابقات ورزشی موضوع بند (پ) ماده ۹۲ قانون برنامه ششم توسعه در ردیف ملی ۳۱۵ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که با توجه به نسبت ۳۰ به ۷۰ درصدی وزارت ورزش و جوانان نسبت به سازمان صداوسیما سهم وزارت ورزش معادل ۹۴.۵ میلیارد تومان و سهم صداوسیما معادل ۲۲۰.۵ میلیارد تومان خواهد بود.